'The Off Hours': in situ-installatie van Jill Magid zorgt voor een nachtelijk concert in de Leuvense Sint-Pieterskerk

Elke nacht zal vanuit de kapel waar gewoonlijk ‘Het Laatste Avondmaal’ van Dieric Bouts hangt een muziekstuk geïnspireerd door de nachtelijke roep van trekvogels weerklinken

20 oktober 2023

M Leuven presenteert vanaf vandaag 'The Off Hours' in de Sint-Pieterskerk, een speciale in situ-installatie van de Amerikaanse kunstenaar Jill Magid. Nog tot 28.04 zal tijdens de sluitingsuren van de kerk (16u30 tot 7u30) een muziekstuk geïnspireerd door de nachtelijke roep van trekvogels weerklinken vanuit de kapel waar gewoonlijk ‘Het Laatste Avondmaal’ van Dieric Bouts hangt. ‘The Off Hours' is een nieuw hoofdstuk van Magid's film- en geluidsinstallatie 'The Migration of the Wings', die in het voorjaar van 2023 bij M te zien was.

Magid onderzoekt de gedwongen migratie van de zijpanelen, oftewel de 'vleugels', van ‘Het Laatste Avondmaal’, door Bouts gemaakt in opdracht van de Sint-Pieterskerk. Op die panelen zijn scènes afgebeeld van de Joodse diaspora, afkomstig uit het Oude Testament. In de afgelopen 600 jaar werden de panelen herhaaldelijk gestolen, geëxploiteerd als handelswaar, gebruikt als politiek onderhandelingsinstrument en als oorlogsherstel tussen Duitsland en België. Intussen bleef het centrale paneel, dat een bijna verstilde scène uit het Nieuwe Testament toont, eeuwenlang in de Sint-Pieterskerk in Leuven.

Migratiestromen

“Jill gebruikt het gebouw zélf als geluidskast — een grote kerk als Sint-Pieters is gemaakt om zang, gebed en muziek te laten resoneren. In dit geval resoneert de muziek met een verhaal over ballingschap, dat zich afspeelt in de marge van de tijd,” zegt curator Valerie Verhack.

De muzikale compositie van klarinettist Stuart Bogie vormt een nieuw metaforische verband met de Joodse diaspora in het schilderij. Bogie gebruikte de nachtelijke roep van Europese trekvogels voor zijn muziekstuk. Geluidskunstenaar Eric Sluyter programmeerde het muziekstuk, zodat het zich gedurende de volledige 15 sluitingsuren van de kerk blijft ontwikkelen. De compositie weerspiegelt de migratiestromen van de vogels en piekt, net als hun roep, bij zonsopgang en zonsondergang.

The Book of Off Hours

Naast de luidsprekers in de kapel van ‘Het Laatste Avondmaal’ zullen ook twee partituren te zien zijn, één oude en één nieuwe. Het ‘Liturgisch Handschrift van het Heilig Sacramentsaltaar’ (‘The Book of Hours’) is in de 15e eeuw samengesteld in opdracht van het Broederschap van het Heilig Sacrament, dat bij Bouts ook ‘Het Laatste Avondmaal’ bestelde. Het volume van het handschrift vertegenwoordigt voor Magid de 9 uren waarin de kerk overdag open is. Als aanvulling heeft ze ‘The Book of Off Hours’ samengesteld: een visuele partituur van de nieuwe compositie, waarvan het volume overeenkomt met de 15 nachtelijke sluitingsuren.

Met ‘The Off Hours’ gebruikt Magid de leegte die het drieluik achterlaat en de migratie die het gevormd heeft, als basismateriaal. Zelf noemt ze het "een concert voor de kerk en haar geesten." Voorbijgangers van de kerk kunnen de muziek opvangen door ‘s nachts bij de ramen van de kapel te gaan staan.

Curator: Valerie Verhack

Radiouitzendingen

Het volledige muziekstuk wordt twee keer uitgezonden:

Vrijdag 3 november op Radio Scorpio (van 16:30 tot 07:30) www.radioscorpio.be
Woensdag 8 november op Radio Centraal (van 16:30 tot 07:30) www.radiocentraal.be