M opent internationale toptentoonstellingen: Verbeelding van het universum en Richard Long

In M Leuven en de Leuvense Universiteitsbibliotheek openen op vrijdag 22 oktober drie grote toptentoonstellingen voor het grote publiek. Rode draad is de verwondering over de kosmos en het ontstaan ervan.

Kent het heelal een begin? Zal het ooit allemaal tot een einde komen? Waar passen mensen in het grotere geheel? Al duizenden jaren projecteren we deze fundamentele vragen op de sterrenhemel en wenden we ons tot mythologie, religie, kunst en wetenschap om ons te helpen de mysteries van onze oorsprong en verre toekomst te ontrafelen. De centrale tentoonstellingen van het stadsfestival KNAL! bieden een veelheid aan perspectieven binnen dit tot de verbeelding sprekende thema. Je ontdekt er oeroude beeldjes die 5.000 jaar voor Christus werden gemaakt tot en met meeslepende hedendaagse kunstwerken die inspelen op de meest radicale wetenschappelijke inzichten in de kosmologie.

Schepen van cultuur, voorzitter van M en covoorzitter van KU[N]ST Leuven, Denise Vandevoort vertelt ons waarom deze tentoonstellingen van het stadsfestival KNAL! zo bijzonder zijn: “De tentoonstellingen zijn dé publiekstrekkers. Je kan er topstukken uit binnen- en buitenland ontdekken en we tonen werk van internationaal gerenommeerde hedendaagse kunstenaars en beloftevol jong talent. En dit allemaal rond het centrale thema van de verwondering over de kosmos.”

Bart Raymaekers, rectoraal adviseur cultuur, kunst en erfgoed KU Leuven en covoorzitter van KU[N]ST Leuven vult aan: “De kruisbestuiving tussen wetenschap en kunst zet universiteitsstad Leuven op de internationale kaart als centrum van kennis en innovatie. Het baanbrekende onderzoek van de Leuvense professor Georges Lemaître, de vader van de bigbangtheorie, is hierbij het vertrekpunt. Aan de tentoonstellingen en het gehele programma van het stadsfestival KNAL! werken topwetenschappers van de KU Leuven mee en dat zorgt voor een unieke uitstraling en dynamiek”.

VERBEELDING VAN HET UNIVERSUM

> Datum: Vrijdag 22.10.21 - Zondag 16.01.2022
> Locatie: M Leuven

‘Verbeelding van het universum’ vertrekt van de eeuwige verwondering over de kosmos en hoe die vorm kreeg in Europa en het Midden-Oosten vanaf de prehistorie tot in de 18de eeuw.

Wat is onze plaats in het heelal? Mythologie, religie, beeldende kunsten en wetenschappen formuleren de meest uiteenlopende antwoorden op deze fundamentele vraag. Honderd absolute topstukken betrappen de verwondering op heterdaad.

De tentoonstelling begint met de eeuwige verwondering van de mens die opkijkt naar de sterren en zich vragen stelt over de oorsprong, vorm en betekenis van het onmetelijke heelal. Ze biedt in verschillende ruimtes een fascinerende blik op de uiteenlopende antwoorden die in de loop der eeuwen op deze cruciale vragen zijn gegeven. Vanuit de joods-christelijke en Grieks-Romeinse tradities tot de Arabische wetenschappers die voor een enorme sprong voorwaarts zorgden in de studie van het heelal, de sterren en de planeten.

Vervolgens ontdek je sublieme voorstellingen van de dierenriem, fascinerende kalenders, waanzinnige wereldbeelden en bevreemdende horoscopen die de eeuwenoude fascinatie van de mens tonen voor de cyclische veranderingen van de sterrenhemel.

Met Copernicus, Kepler, Galilei en Newton werden oude opvattingen getoetst aan vernieuwde waarnemingen en denkbeelden. Telescopen en nauwkeurige berekeningen leidden tot nieuwe inzichten en fundamentele verschuivingen in het denken van de mens.

De tentoonstelling toont topstukken uit meer dan 45 binnen- en buitenlandse collecties waaronder de National Gallery in Londen, het Kunsthistorisches Museum in Wenen, het Patrimonio Nacional in Madrid en de Vaticaanse Musea. Verschillende werken zullen voor de eerste keer te zien zijn in ons land of ondergingen speciaal voor de tentoonstelling een conservatiebehandeling. 

Curator: Jan Van der Stock en team Illuminare KU Leuven

RICHARD LONG

> Datum: Vrijdag 22.10.21 tot zondag 20.03.2022
> Locatie: M Leuven

M toont tegelijkertijd met ‘Verbeelding van het Universum’ de solotentoonstelling van Richard Long. De internationaal gerenommeerd Britse kunstenaar laat zich inspireren door het universum en ziet dit naast de natuur als een van zijn belangrijkste inspiratiebronnen.

In zijn sculpturen herschikt Richard Long natuurlijke materialen zoals stenen en hout in oervormen die naar de kosmos en het universum verwijzen. Vaak maakt hij ze onderweg tijdens lange wandelingen, als sporen van doorgang en transformatie. Zijn werk in geometrische vormen benadrukt zowel de orde als de diversiteit van de kosmos. Ze kunnen worden gezien als metaforen voor het bestaan en zijn een neerslag van zijn ideeën over reizen, plaatsen, afstanden, tijd, ruimte en beweging.

In M gaan monumentale sculpturen in dialoog met fotografie en tekstwerken. Richard Long maakt ook speciaal twee nieuwe modderwerken. De werken bestaan uit modder, en zijn door Richard Long met de hand aangebracht. Zijn proces is simpel en intuïtief: hij brengt modder aan op de muur en laat die spatten en naar beneden druipen onder invloed van de zwaartekracht. De modderwerken verwijzen naar basiselementen van het universum, een planeet, aarde en water.

Curator: Eva Wittocx (M Leuven)

----

KNAL! Stadsfestival

KNAL! Stadsfestival van de Big Bang is een vier maanden durend programma op het snijvlak van wetenschap en kunst. Rode draad is de verwondering over de kosmos en het ontstaan ervan. De keuze voor dit thema is ingegeven door een blinde vlek in ons collectieve geheugen: bijna niemand weet namelijk dat de bigbangtheorie in de vorige eeuw in Leuven is geschreven, door professor Georges Lemaître. Met het stadsfestival KNAL! wordt dit najaar opnieuw voor een big bang in Leuven gezorgd, in samenwerking met meer dan 120 partners. Naast de tentoonstellingen in M tonen ook de Universiteitsbibliotheek en Abdij van Park bijzondere tentoonstellingen in het kader van de bigbantheorie.

Initiatiefnemer is KU[N]ST Leuven, het samenwerkingsverband van de stad Leuven en de KU Leuven. Met de steun van de Vlaamse overheid, Toerisme Vlaanderen en de Nationale Loterij.

Voor meer informatie: www.knalfestival.be  

VOORBIJ DE OERKNAL

> Datum: VR 22.10.21 -> ZO 16.01.2022
> Locatie: Universiteitsbibliotheek

De tentoonstelling ‘Voorbij de Oerknal’ combineert op verrassende wijze wetenschappelijke inzichten met moderne en hedendaagse kunstwerken. 

De theorie van de oerknal of big bang verbindt het werk van drie briljante Europese wetenschappers: de in Duitsland geboren natuurkundige Albert Einstein met zijn baanbrekende relativiteitstheorie; de Belgische astronoom Georges Lemaître en diens ontdekking dat het universum in expansie is en ooit moet zijn begonnen met een oerknal; en de Britse kosmoloog Stephen Hawking die op basis van voorgaande terecht komt bij zijn multiversumtheorieën. 

‘Voorbij de oerknal’ laat zien hoe verwondering tot nieuwe, soms radicale of duizelingwekkende inzichten leiden. Wetenschapsobjecten onthullen de unieke denkprocessen en ideeën van de kosmologen. Je ontdekt de geboorte van de oerknaltheorie in tekeningen van Georges Lemaître, je kan originele brieven van Albert Einstein lezen en je krijgt de unieke kans om het mysterie achter het krijtbord van Stephen Hawking te ontcijferen.

Daarnaast tonen kunstwerken een poëtisch, eigenzinnig, provocerend of soms zelfs grappig perspectief op het universum en onze plek daarin. Wat al deze invalshoeken verbindt, is de voortdurende verwondering voor de kosmos en de wens om die steeds beter te begrijpen.

Curatoren: Thomas Hertog (KU Leuven) en Hannah Redler Hawes (freelance curator Londen, UK)

BLIK OP ONEINDIG

> Datum: VR 15.10.21 -> ZO 16.01.2022
> Locatie: PARCUM (Abdij van Park)
In PARCUM opende op 15 oktober reeds de tentoonstelling ‘Blik op oneindig’.

Het raadsel van de oorsprong, de vraag naar de zin van het leven en het mysterie van de eindbestemming zijn zo oud als de mens. De tentoonstelling ‘Blik op oneindig’ onderzoekt hoe religie, in haar diversiteit, deze grote levensvragen benadert en welke zingevende rol religieus erfgoed daarin vervult. De Nederlandse auteur Marjolijn van Heemstra biedt puntige reflecties op de objecten en thema’s uit de tentoonstelling.

Curator: Liesbet Kusters (PARCUM)