Hendrick De Clerck. Spindoctor van Albrecht en Isabella

De spindoctor van aartshertogen Albrecht en Isabella, zo kun je de Brusselse schilder Hendrick De Clerck (ca. 1560-1630) omschrijven.  Deze tijdgenoot van Rubens creëert tijdens zijn blitzcarrière een oeuvre dat strookt met de ambitie van zijn vorsten. Zijn kunstwerken lijken gewone mythologische en religieuze taferelen, maar dat is schijn. In M ontrafel je vanaf 11 februari zijn propagandistische beeldtaal.

Hendrick De Clerck (ca 1560-1630)

Deze Brusselse schilder is in de kunstgeschiedenis stiefmoederlijk behandeld. Hij heeft nu eenmaal de pech een generatiegenoot te zijn van Peter Paul Rubens. Daar brengt deze tentoonstelling verandering in. Hendrick De Clerck maakt briljante en gedetailleerde schilderijen die aansluiten bij de laatste mode aan de Habsburgse hoven in Centraal-Europa. Door zich in te schrijven in deze traditie profileert hij het Brusselse hof als gelijkwaardig aan dat van keizerlijke hof in Praag.

Propaganda avant la lettre

Vanaf 1596/1599 streven de aartshertogen naar de keizerstitel en voeren ze campagne met Hendrick De Clerck. Deze Brusselse schilder tekent en schildert een politiek programma op maat van zijn vorsten. Zijn mythologische en religieuze taferelen zijn meer dan wat ze op het eerste zicht lijken: het is politieke propaganda avant la lettre. Curator Katharina Van Cauteren: "In De Clercks schilderijen is the sky letterlijk the limit. De aartshertogen dromen van de keizerskroon en hebben alle baat bij een aangepast imago. Daarom verschijnen ze als helden en goden." In zijn werk associeert hij Albrecht met de zonnegod, terwijl Isabella verschijnt als de wijze godin Minerva, de kuise Diana of de Maagd Maria zelf.  Of Albrecht wordt Christus, de albeheerser van de kosmos, die samen met zijn echtgenote een duizendjarig rijk vol vrede en rechtvaardigheid zal inluiden. Tot op vandaag zie je die 16e-eeuwse thema’s en beeldmechanismen terugkomen in de politieke beeldvorming. Dit wordt duidelijk in de interviews met Prof. Luc Duerloo (UA) en prof. Bart Kerremans (KUL). Hierin wordt niet alleen stilgestaan bij de rol van het hof van Albrecht en Isabella, maar ook bij de inzet van spindoctors in de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Grenzeloos ambitieus 

De tentoonstelling reikt je de sleutels aan om zijn propagandistische beeldtaal te ontleden. Naast schilderijen van Hendrick De Clerk, Bartholomeus Spranger, Maerten De Vos, Otto Van Veen, Peter Paul Rubens of Jan II Brueghel, krijg je onder meer zeldzame tekeningen van De Clerck en een 'Wunderkammer' te zien.   Samen geven ze een beeld van de ambitieuze leef- en denkwereld van de vroegmoderne vorsten en een fascinerende episode uit de geschiedenis van de Zuidelijke Nederlanden.

Praktische informatie

Curator: Katharina Van Cauteren

De tentoonstelling Hendrick De Clerck. Spindoctor van Albrecht en Isabella loopt van 11.02.2016 tot en met 15.05.2016 in M - Museum Leuven.

Publicatie

Samen met de tentoonstelling verschijnt het boek ‘Politiek en schilderkunst. Hendrick De Clerck (1560-1630) en de keizerlijke ambities van de aartshertogen Albrecht en Isabella’. In deze uitgave van Lannoo vertelt curator Katharina Van Cauteren het verhaal van Hendrick De Clerck, zijn band met de aartshertogen en de politieke betekenis van zijn schilderijen. Het boek is verkrijgbaar in het Nederlands en het Engels en te koop in de M - bookshop voor 65 euro.